DIETA A PRÓCHNICA

Wszyscy wiemy, że lepiej zapobiegać, niż leczyć. Aby jednak nie dopuścić do powstawania problemów stomatologicznych, należy najpierw wiedzieć, jak naprawdę skutecznie i kompleksowo dbać o higienę jamy ustnej.

Dlaczego mam chodzić na wizyty kontrolne, jeżeli nie mam ubytków?

Nawet codzienne, wielokrotne szczotkowanie, nitkowanie i płukanie zębów nie jest w stanie w pełni uchronić nas przed próchnicą bądź innymi nieprawidłowościami np. niezwykle wrażliwej śluzówki. Dlatego też każdy dbający o siebie i swoje zdrowie człowiek powinien mieć „swojego”, zaufanego, prowadzącego lekarza-dentystę, który znając go, będzie potrafił dużo szybciej postawić diagnozę w przypadku jakichkolwiek nowopowstałych problemów.

Profilaktyka stomatologiczna u dzieci

W naszym centrum stomatologicznym NL Clinic dentyści starają się uwrażliwiać  pacjentów na fakt, że profilaktyka chorób zębów i jamy ustnej nie może ograniczać się wyłącznie do samych zabiegów. Zęby są wytworem naszego ciała, a w myśl prawdziwej zasady, że jesteśmy tym, co jemy, wybór spożywanych przez nas pokarmów ma kluczowy wpływ po pierwsze na stan uzębienia i dziąseł, a po drugie – na możliwości rozwoju bakterii próchnicotwórczych.

Wbrew pozorom, zmodyfikowanie diety tak, aby była bardziej sprzyjająca zdrowiu zębów, nie jest trudne. Wystarczy podstawowa wiedza o tym, co zębom służy, a co nie. Szczegółową pomoc i porady można otrzymać podczas wizyty w naszym gabinecie stomatologicznym, ale już teraz warto dowiedzieć się o podstawowych zależnościach pomiędzy odżywianiem a stanem naszych zębów.

O tym, jak powstaje próchnica, można szczegółowo przeczytać w zakładce „Jak choruje ząb”. Przypomnijmy tylko pokrótce, że aby doszło do jej rozwinięcia, konieczne są naraz trzy główne czynniki:

1. Próchnicotwórcze bakterie, które muszą dostać się do jamy ustnej,

2. Węglowodany, którymi bakterie te będą się żywić,

3. Czas potrzebny do wytworzenia przez nie demineralizujących szkliwo kwasów organicznych.

Czasem jako dodatkowy czynnik wymieniana jest również podatność zębów na powstawanie próchnicy.

Próchnica zaczyna siać spustoszenie w jamie ustnej w momencie, gdy pH w niej spadnie do lub poniżej wartości 5,5, a wszystkie wymienione wyżej czynniki mają miejsce. Jaka dieta przyczynia się do takiego stanu?

Niebezpieczne niedobory

Takie dolegliwości zębów, jak zwiększenie ich wrażliwości na skrajne temperatury bądź smaki mogą być powodowane niedostateczną podażą witamin A, C, D, fluoru, fosforu oraz wapnia w diecie. Winowajcą zapalenia dziąseł, mogącego być katalizatorem poważniejszych problemów, jest najczęściej brak witaminy C. Kondycji zębów i dziąseł nie sprzyja również brak białka w codziennym żywieniu, gdyż może on powodować nieprawidłową pracę ślinianek. Natomiast witamina D jest odpowiedzialna za prawidłowy rozwój szkliwa, gdyż przyczynia się do prawidłowego jego rozwoju i zapobiega tzw. hipoplazji.

Produkty kariogenne versus kariostatyczne

Zasadniczo, zarówno przyczyny zewnętrzne, jak i same produkty spożywcze można podzielić na dwie grupy w zależności od tego, czy sprzyjają rozwojowi próchnicy, czy go mu zapobiegają. Pierwsza grupa produktów i czynników nosi nazwę kariogennych, a druga – kariostatycznych.

Najpopularniejsze czynniki kariogenne (próchnicotwórcze) to:

1. Nadmierne i częste spożywanie węglowodanów

Węglowodany są podstawą metabolizmu próchnicotwórczych bakterii i przyczyną wytwarzania przez nich kwasów, które odwapniają szkliwo.  Najbardziej niebezpiecznym  cukrem jest powszechnie spotykana sacharoza. Dzięki zawartemu w ludzkiej ślinie enzymowi, amylazie, sacharoza rozkładana jest na fruktozę i glukozę. Oba te cukry proste fermentują za sprawą kariogennych bakterii w procesie glikozy oraz zwiększają przyczepność bakterii do płytki nazębnej, co jest prostą drogą do próchnicy. Sacharoza obecna jest zwłaszcza w słodyczach, kolorowych napojach, dżemach, ale niestety również w owocach, produktach mlecznych, czy dodatkach smakowych typu majonez / ketchup. Syrop glukozowo-fruktozowy obecnie powoli wypiera sacharozę z wielu produktów spożywczych...

Słodkie przekąski i podjadanie słodyczy między posiłkami są szczególnie niebezpieczne właśnie dlatego, że do ich zneutralizowania przez przeciwpróchnicze właściwości naszej śliny potrzeba upływu czasu. Dla przykładu, cukry znajdujące się w owocach, warzywach i napojach zaczynają być neutralizowane po ok. 5 minutach, a np. te pochodzące ze słodyczy – dopiero po 20.

Co ważne, do całkowitej neutralizacji potrzeba aż godziny, a podjadanie  cofa ten proces i nie daje naszej ślinie szansy na zadziałanie. Dodatkowo spożywanie słodzonych napojów sprzyja obniżaniu pH w ustach i tworzy idealne środowisko do bytowania i rozwoju bakterii.

2. Stałe produkty i lepka konsystencja pokarmów

Żywność o kleistej konsystencji tworzy na zębach osad będący idealnym środowiskiem do rozwoju bakterii. Taka postać pokarmów dostaje się w szczeliny międzyzębowe i trudno ją spomiędzy nich usunąć bez użycia nici dentystycznych.

3. Kolejność spożywanych pokarmów

W celu zminimalizowania ryzyka stworzenia kariogennego środowiska, zaleca się kończenie posiłków produktami kariostatycznymi. Wśród takich produktów znajdują się m.in. :

- produkty wykazujące hamujący wpływ na rozwój bakterii Streptococcus mutans. Należą do nich orzechy, rośliny strączkowe, kasze, brązowy ryż, warzywa oraz napoje takie, jak piwo, wino, herbata, samodzielnie przygotowywane soki warzywne oraz owocowe, ale uwaga – po wypiciu tych ostatnich również zaleca się mycie zębów z uwagi na występowanie w nich kwasów;

- twarde, żółte sery wykazujące trojakie działanie: chronią szkliwo dzięki zawartości kazeiny, stymulują proces wydzielania śliny oraz podnoszą ilość wapnia w płytce.

Rozwiązaniem dla osób nie wyobrażających sobie życia bez słodkiego smaku są słodziki, ponieważ poza swoją niskokalorycznością cechują się także nieorozkładaniem przez bakterie do niebezpiecznych kwasów.

Gumy do żucia – stosować czy nie?

Niewątpliwym atutem gum do żucia w walce z próchnicą jest ich ogólnodostępność i wzmaganie produkcji śliny neutralizującej w naturalny sposób szkodliwe kwasy. Zwiększone wytwarzanie siły utrudnia również rozwój kariogennych bakterii w płytce nazębnej, co wstrzymuje proces demineralizacji szkliwa. Zawarty w gumach do żucia, słodki, zasadowy ksylitol pochodzący z kory brzozowej nie tylko nie jest katalizatorem rozwoju bakterii, ale jest tego rozwoju inhibitorem. Dlatego też żucie gum w przypadku braku możliwości umycia zębów powinno być obowiązkowym zwyczajem.

Czym szkliwo za młodu nasiąknie…

W dobie zalewu ogólnodostępnymi słodyczami niebagatelną rolę w profilaktyce stomatologicznej stanowi uwrażliwianie najmłodszych na szkodliwość cukru, na co nasi stomatolodzy z NL Clinic zawsze starają się zwracać uwagę rodziców.

Zanim jednak przystąpimy do edukacji najmłodszych, sami powinniśmy upewnić się, czy nie posiadamy niebezpiecznych nawyków, np. „moczenia” smoczków w cukrze, pozwalania na sen bez uprzedniego umycia zębów czy wręcz po spożyciu słodkich napojów. Słodycze nigdy nie powinny być nagrodą, a pragnienie powinno gasić się wodą mineralną.

Edukacja żywieniowa w kontekście zdrowia zębów ma więc niebagatelne znaczenie, a wcześnie rozpoczęta, może uchronić kolejne pokolenia przed znalezieniem się w niechlubnej czołówce państw o najwyższej zapadalności na próchnicę. Związek diety i próchnicy jest olbrzymi i powinien stanowić taki sam obiekt naszego zainteresowania i pamięci, jak regularne i częste mycie zębów oraz profilaktyczne wizyty u dentysty.

Jakie usługi obejmuje profilaktyka stomatologiczna w NL Clinic ?

Wczesne rozpoznanie problemów niemal zawsze gwarantuje pełne i szybkie wyleczenie, dlatego też przeprowadzamy rzetelne przeglądy i oferujemy szereg działań profilaktycznych mających na celu wyeliminowanie potencjalnych zagrożeń w zalążku. Oddając się w ręce stomatologów z powołania mają Państwo pewność, że ich nadrzędnym celem jest oszczędzenie Państwu bólu.

Profilaktyka stomatologiczna w NL Clinic obejmuje takie zabiegi, jak lakowanie (bądź pogłębione lakowanie) bruzd zębów stałych, lakierowanie zębów stałych preparatem FLUOR PROTECTOR, usunięcie kamienia nazębnego, profesjonalne czyszczenie zębów z piaskowaniem oraz RVG zęba.

Co dają stomatologiczne zabiegi profilaktyczno – higienizacyjne i czym się od siebie różnią?

- LAKOWANIE BRUZD ZĘBÓW STAŁYCH – to zabieg stomatologiczny polegający na uszczelnianiu zagłębień i szczelin na powierzchni żującej zęba. Wypełnienia dokonuje się przy użyciu laku szczelinowego – specjalnej substancji światłoutwardzalnej. Lakowaniu można poddać jedynie zdrowe zęby trzonowe i przedtrzonowe. Zabieg wzmacnia ochronę szkliwa przed atakiem bakterii próchniczych oraz kwasów i zaleca się przeprowadzenie go możliwie jak najszybciej po wyrżnięciu.

- LAKIEROWANIE ZĘBÓW STAŁYCH PREPARATEM FLUOR PROTECTOR – to profilaktyczny zabieg fluoryzacyjny polegający na wtarciu w zęby lakierów fluorkowych, które tworzą na powierzchni zęba skuteczną warstwę ochronną dla szkliwa. Stężenie fluoru w takich preparatach (od 0,1 do 6%) jest o wiele wyższe, niż w powszechnie dostępnych pastach czy płynach. Już dwukrotne lakierowanie preparatem Fluor Protector w ciągu roku redukuje próchnicę nawet o 75%.

- PIASKOWANIE ZĘBÓW jest zabiegiem, który ma na celu mechaniczne pozbycie się zanieczyszczeń z powierzchni zębów za pomocą tzw. piaskarki oraz specjalistycznych środków chemicznych. Polega on na usuwaniu niektórych przebarwień, osadów i drobnego kamienia przy użyciu strumienia wody zawierającego środek do piaskowania. Dla komfortu pacjenta podczas zabiegu korzysta się z ssaka, który na bieżąco odsysa piasek z jamy ustnej. Po zabiegu powierzchnia zęba staje się gładka i bielsza. W przypadku większych złogów kamienia, zabieg piaskowania idzie często w parze ze scalingiem.

- SCALING, podobnie jak piaskowanie, to również metoda usuwania kamienia nazębnego, polecana jednak w przypadku znacznie twardszych i większych jego złogów. Dokonuje się go przy użyciu tzw. scalera ultradźwiękowego, który, za sprawą bardzo wysokiej częstotliwości ultradźwięków, powoduje odpadanie kamienia. Dzięki temu zabiegowi profilaktycznemu zapobiegniemy takim konsekwencjom kamienia nazębnego, jak obniżanie się i odsłanianie szyjek zębowych, zanik kości wyrostka zębowego, rozchwiania zębów czy w końcu parodontoza. Po scalingu często przeprowadza się zabieg lakierowania w celu zlikwidowania nadwrażliwości zębów i wzmocnienia oczyszczonych powierzchni.

- RVG ZĘBA – to najnowocześniejsza i najdokładniejsza metoda wykonywania cyfrowych zdjęć zębów dzięki radiowizjografii. Co więcej, promieniowanie wykorzystywane do zdjęć jest nawet 20-krotnie niższe, jak w przypadku zdjęć RTG. To umożliwia  precyzyjną i wielokrotną analizę stanu zęba pod każdym kątem bez narażania zdrowia pacjenta na zbędne ryzyko.

Przed zastosowaniem którejkolwiek ze wspomnianych metod profilaktyki stomatologicznej, nasi lekarze przeprowadzają gruntowny wywiad w celu wykrycia ewentualnych przeciwwskazań. Niektóre zabiegi nie mogą być zalecane z uwagi na stan zębów, posiadanie rozrusznika serca lub ciążę.

Mimo, że znaczenie profilaktyki stomatologicznej dla zdrowia jest olbrzymie, często jest ona podejmowana zbyt późno lub nie okazuje się ona wystarczająca do uchronienia przed próchnicą czy też innymi schorzeniami. W takich przypadkach podejmujemy leczenie zachowawcze.