Skaner wewnątrzustny – pogromca tradycyjnych wycisków?

STOMATOLOGIA 3D - SKANER WEWNĄTRZUSTNY

Skanery wewnątrzustne, zwane również skanerami intraoralnymi, służą do pobrania aktualnego stanu uzębienia pacjenta i przełożenia go na model w wersji cyfrowej w celu odwzorowania uzębienia pacjenta. Skanery te są coraz powszechniej stosowane w stomatologii, ponieważ umożliwiają szybkie i dokładne wykonywanie trójwymiarowych modeli zębów i tkanek, co jest niezbędne do wielu procedur stomatologicznych.

Skaner to niewielkie urządzenie, które jest umieszczane w jamie ustnej pacjenta i wykorzystuje światło laserowe lub podczerwone do skanowania powierzchni zębów i tkanek. Skaner przechodzi powoli nad powierzchnią zębów, tworząc dokładny trójwymiarowy model cyfrowy, który jest następnie wyświetlany na komputerze.

Cechy które chcemy pobrać to m.in. ilość oraz ułożenie zębów, ich kształt, wysokość, a nawet sposób w jakim zęby górne kontaktują się z dolnymi, czyli zgryz [1]. Dla stomatologa oraz technika są to niezbędne informacje do wykonania koron, licówek, szyn na zęby lub innych uzupełnień.

CYFROWE WYCYSKI TRÓJWYMIAROWE

Dotychczas w stomatologii używane były do wyżej wymienionego celu masy wyciskowe. W toku ewolucji stomatologii ostatnich lat jako najważniejsze aktualnie masy wyłonić można masy silikonowe, elastomerowe oraz alginatowe. Cyfrowe wyciski trójwymiarowe nie dość, że dorównują wyciskom tradycyjnym, tak również udostępniają ogromne możliwości jeżeli chodzi o planowanie i rodzaje leczenia. [2] Dodatkowo cyfrowe kopie są zapisywane w przystępnym formacie i mogą być w łatwy sposób dostarczane drogą wirtualną wprost do laboratorium technicznego. Jest to również znacząca przewaga nad tradycyjnymi wyciskami, które muszą być przechowywane w odpowiednim środowisku, przez określony czas i dostarczone w formie fizycznej do technika dentystycznego. Jest to proces długotrwały oraz podatny na czynniki zewnętrzne. [3] Wyciski cyfrowe są natychmiastowo wizualizowane na ekranie komputera. W związku z tym lekarz-dentysta na bieżąco może kontrolować stan wycisku, ewentualną konieczność poprawy (poprawa miejscowa, bez konieczności wykonywania całego wycisku od nowa), a także w przystępny sposób może pokazać pacjentowi aktualny stan zębów zaobserwowany przez skaner. [2]

KOMFORT DLA PACJENTA

Za skanerami przemawia również fakt zredukowania dyskomfortu pacjenta do minimum z powodu braku płynnej masy umieszczonej bezpośrednio w ustach, w kontakcie z błoną śluzową i ograniczającą w pewnym stopniu możliwość oddychania oraz połykania śliny podczas pobierania wycisku. Jest to ważne szczególnie dla pacjentów z odruchem wymiotnym. [1]

Nie bez znaczenia jest również kwestia środowiskowa. Przełożenie wycisków cyfrowych nad konwencjonalne jest równoznaczne z ograniczeniem wytwarzania śmieci składających się z mas wyciskowych oraz ich opakowań (a także całego szlaku produkcji). Szerzej temat omówiłem w artykule Zielona Stomatologia.

PROBLEMY DO ROZWIĄZANIA

Nie jest to jednak system pozbawiony wad. Wśród negatywów wylicza się delikatne odchylenia wyników pomiarów pobranych cyfrowo wycisków od najlepszych i najbardziej precyzyjnych mas wyciskowych. [4] Dodatkowo urządzenie jest podatne na wilgoć. Podczas pobierania wycisków wymagana jest jak największa suchość pola zabiegowego. Największym wyzwaniem jednak wysoki koszt urządzenia a także konieczność odpowiedniego przeszkolenia personelu medycznego w celu jak najlepszego wykorzystania parametrów skanera.

W roku 1917 austriacki matematyk Johann Radon opublikował teorię dowodzącą, że przy znajomości transformaty, przy nieskończenie dużej ilości rzutów danego obrazu, można stworzyć obraz dwu- lub trójwymiarowy. Transformata Radona stała się matematycznym fundamentem obrazowania. [5] To między innymi dzięki temu odkryciu mamy dzisiaj możliwość korzystania z najnowocześniejszych sprzętów do obrazowania, takich jak skanery wewnątrzustne. Czy już niedługo tradycyjne wyciski odejdą w kompletne zapomnienie? Uważam, że w ciągu kilku następnych lat na pewno się przekonamy.

[1] Suese K. Progress in digital dentistry: The practical use of intraoral scanners. Dent Mater J. 2020 Jan

31;39(1):52-56. doi: 10.4012/dmj.2019-224. Epub 2019 Nov 14. PMID: 31723066.

[2] Aswani K, Wankhade S, Khalikar A, Deogade S. Accuracy of an intraoral digital impression: A review. J

Indian Prosthodont Soc. 2020 Jan-Mar;20(1):27-37. doi: 10.4103/jips.jips_327_19. Epub 2020 Jan 27. PMID: 32089596; PMCID: PMC7008627.

[3] . Yoshimasa Takeuchi, Hiroyasu Koizumi, Mika Furuchi, Yohei Sato, Chikahiro Ohkubo, Hideo Matsumura,

Use of digital impression systems with intraoral scanners for fabricating restorations and fixed dental prostheses, Journal of Oral Science, 2018, Volume 60, Issue 1, Pages 1-7, Released on J-STAGE March 24, 2018, Online ISSN 1880-4926, Print ISSN 1343-4934

[4] Pesce P, Pera F, Setti P, Menini M. Precision and Accuracy of a Digital Impression Scanner in Full-Arch

Implant Rehabilitation. Int J Prosthodont. 2018 Mar/Apr;31(2):171-175. doi: 10.11607/ijp.5535. PMID: 29518813.

[5] [Greenberg AM. Advanced dental implant placement techniques. J Istanb Univ Fac Dent 2017;51(3 Suppl 1):S76-S89]

Lek.dent. M.Szymański, M.Kałmuk