Afta - co to jest?

CO TO JEST AFTA?

Afta, to wykwit w postaci nadżerki lub owrzodzenia, który pojawia się najczęściej na błonie śluzowej policzków, warg, bocznych części języka, podniebienia miękkiego i tylnej ściany gardła.

JAK OBJAWIA SIĘ AFTA?

W literaturze opisywane są trzy rodzaje aft, które różnią się od siebie kilkoma cechami, jednak każda z aft może objawiać się bólem i dyskomfortem w jamie ustnej.

Afty małe, czyli nadżerki zwane aftami Mikulicza są okrągłe, mają średnicę poniżej 1 cm, pokryte są białym lub żółtym nalotem z włóknika i otoczone zaczerwienioną błoną śluzową. Goją się do 2 tygodni bez pozostawienia blizny.

Afty duże, czyli afty Suttona są o wiele gorszymi wykwitami, czyli owrzodzeniami o średnicy większej niż 1 cm. Oprócz wyglądu, który przypomina większą niż wyżej opisana afta, występuje stwardnienie i nacieczenie tkanki.
Chory ma również objawy ogólnoustrojowe takie jak osłabienie, zmęczenie, gorączka. Ma trudności z wyraźną mową i przyjmowaniem pokarmów.
Goją się nawet do kilkunastu tygodni, niestety pozostawiając blizny.

Ostatnim typem są afty opryszczkopodobne, które najczęściej obserwowane są u kobiet około 30 roku życia. Występują licznie, nawet do 100 wykwitów na raz i są o wiele mniejsze, bo mają 1-2mm. Różnią się też od małych i dużych aft umiejscowieniem, ponieważ mogą się pojawić w każdym miejscu w jamie ustnej, nawet na dziąsłach i podniebieniu twardym. Mogą łączyć się ze sobą tworząc większe, nieregularne kształtem wykwity. Goją się do 3 tygodni bez pozostawienia blizny.

U KOGO NAJCZĘŚCIEJ OBSERWUJEMY AFTY?

Afty mogą występować u wszystkich Pacjentów, nawet u dzieci. Najczęściej występują u osób narażonych na duży stres. Według badań epidemiologicznych nieznacznie częściej występują u kobiet.

JAKIE SĄ PRZYCZYNY POWSTAWANIA AFT?

Najczęściej są to urazy mechaniczne powstałe poprzez drażnienie błony śluzowej protezą, elementem aparatu ortodontycznego, ostrym fragmentem zęba lub pokarmu np. twardsza skórka chrupiącego pieczywa lub chipsy. Oprócz tego najczęściej wymienianym czynnikiem jest zaburzenie odporności wywołane stresem, zmęczeniem, osłabieniem, alergiami pokarmowymi, zaburzeniami hormonalnymi, przyjmowaniem leków antykoncepcyjnych lub menstruacją, niedobory witamin i substancji mineralnych takich jak żelazo, witamina B12, kwas foliowy.

Afty mogą być jednym z pierwszych objawów chorób przewlekłych takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna, choroba Duhringa, celiakia, choroba Behçeta, toczeń rumieniowaty układowy, choroba Addisona i Biermera.

CZY AFTY SĄ ZARAŹLIWE?

Nie, to jedna z najczęściej powstających chorób błony śluzowej o charakterze nieinfekcyjnym. Powstają w wyniku zaburzenia odporności organizmu.

JAK LECZYĆ AFTY?

Przede wszystkim zadbać o jak najlepszą higienę jamy ustnej, czyli dokładne szczotkowanie, nitkowanie zębów i stosowanie płukanek z dodatkiem chlorheksydyny (maksymalnie do 2 tygodni). Dodatkowo poznać przyczynę powstania afty poprzez umówienie się na wizytę do dentysty lub lekarza rodzinnego i wykonanie odpowiednich badań.

Warto zadbać o swoją odporność poprzez poprawę jakości snu, sposobu odżywiania się i unikania stresu. Można udać się do apteki w celu zakupienia leków bez recepty, w postaci żeli lub aerozoli, które mają właściwości przeciwbólowe i odkażające.

Opracowanie - Lek. dent. Aleksandra Kotasińska